نَماد (که مَظهَر و سَمبُل هم نامیده شده) نشانه‌ای است که نشانگر یک اندیشه، شیء، مفهوم، چگونگی و جز اینها می‌تواند باشد. در بورس نمادها، علاوه بر موضوع کوتاهتر شدن، باعث ایجاد دسته­‌بندی نیز شده‌­اند.

به گزارش کافه طلا، حتی اگر شما جزو فعالان بازار سرمایه نباشید هم به احتمال خیلی زیاد تا به حال اسم‌­های خاصی همچون شپنا، شستا، فملی و … به گوشتان خورده­ است. در بازار بورس به این اسم‌­ها نماد بورسی گفته می‌­شود.

علاوه بر موضوع کوتاه‌­تر شدن، نمادها باعث ایجاد دسته­‌بندی نیز شده‌­اند. به طور دقیق­‌تر معمولا حرف اول نماد دسته و صنعت آن شرکت را نشان می­‌دهد و شرکت‌­ها را طبقه بندی می­‌کند و حروف بعدی نماد خلاصه­‌ای از اسم کامل شرکت است. مثلا در نماد دتماد، “د” برای بیان دسته و صنعت دارو سازی بکار رفته و ادامه آن حروف اختصاری از تولید مواد اولیه داروپخش است.

برای درک بهتر موضوع به مفهوم نماد و نمادهای بورسی می پردازیم و سپس به سراغ آشنایی با نمادها در بازارهای بورس اوراق بهادار می رویم.

نماد چیست؟

نماد کلمه ای است که معنایی فراتر یا غیر از لفظ خود را القا می کند. نَماد (که مَظهَر و سَمبُل هم نامیده شده) نشانهای است که نشانگر یک اندیشه، شیء، مفهوم، چگونگی و جز اینها می‌تواند باشد.

نماد می‌تواند یک شیء مادی باشد که شکلش بطور طبیعی یا بر پایه قرارداد با چیزی که به آن اشاره می‌کند پیوند داشته باشد. برای نمونه فروهر نماد مزداپرستی است.

نماد در اصطلاح روان‌شناسی تحلیلی نوعی شبیه ساخته لیبیدو است. صورتی ذهنی که هم می‌تواند لیبیدو را به همان اندازهٔ قبلی سازدو هم اینکه آن را در قالبی متفاوت از صورت اولیه خود به جریان اندازد. اما شکل گیری نمادها یک روند آگاهانه نیست بلکه بر عکس از راه مکاشفه و یا شهود از دل ناخودآگاه تولید و بیرون داده می‌شود. اغلب اوقات نمادها به طور مستقیم از رویاها نتیجه می‌شوند یا از آنها تأثیر می‌پذیرند که این گونه نمادها پر از انرژی روانی و دارای نفوذی جبری و مقاومت ناپذیر هستند.

نماد بورسی چیست؟

نماد بورسی عبارت است از کد یا نام اختصاری شرکت‌ها که برای سهولت شناسایی و دسته‌بندی آن‌ها در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به‌عنوان‌مثال شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» یا پالایشگاه نفت بندرعباس با نماد «شبندر» در بازار بورس و تالارهای معاملاتی معرفی می‌شوند. بد نیست بدانید معمولا حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت مربوطه و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است.

برای نمونه تمام شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران که در گروه بانک‌ها، مؤسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی فعالیت می‌کنند نمادشان با حرف «و» شروع می‌شود.

در گروه بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری‌، خودرویی، شرکت‌های قندی، سیمانی، کاشی و سرامیک و سایر گروه‌ها، نماد هر کدام از این شرکت‌ها در هر گروهی که هستند با یک حرف خاصی شروع می‌شود، همیشه نمادها از یک قاعده ثابت پیروی نمی‌کنند و استثناهایی هم وجود دارد؛ مثلا در گروه خودرویی ابتدای حرف هرکدام از این نمادها با حرف «خ» شروع می‌شود، مثلا به ایران‌خودرو می‌گویند «خودرو» یا به شرکت «سایپا» می‌گویند «خساپا»، به شرکت زامیاد می‌گویند «خزامیا».

فراموش نکنید اگر می‌خواهید با یک متخصص بازار بورس صحبت کنید، بهتر است اصطلاحات و زبان مشترک با او را بدانید.

به‌عنوان مثال وقتی در مورد سهم شرکتی صحبت می‌کنیم، می‌توانیم به‌جای اسم طولانی یا عنوان کامل شرکت مورد نظر از نماد بورسی آن شرکت استفاده کنیم. به‌عنوان مثال می‌گوییم در حال حاضر قیمت سهام «خساپا»(شرکت خودروسازی ساپیا) در حال افزایش یا کاهش است؟ یا مثلا سهام فملی(شرکت ملی‌ صنایع‌ مس‌ ایران‌) را با قیمت خوبی خریدم.

دسته بندی نمادهای بورسی

البته در نماد بورسی ، همیشه حروف اول نشان ­دهنده صنعت نیست و گاها استثناهایی پیدا می­شود، ولی به طور معمول اینطور نیست و ما برای مثال چند مورد از آن­‌ها را برای شما آورده‌­ایم.

• حرف ش: این حرف برای شرکت­‌هایی که سروکار آن­ها با فراورده­‌های نفتی و هسته‌­ای هست به کار می‌­رود مثل شتران، شسینا، شسپا و …
• حرف ز: این حرف برای شرکت­‌های دامداری و زراعت به کار می­‌رود مثل زفکا، زکوثر و …
• حرف و: این حرف برای بانک‌­ها و شرکت­‌های سرمایه گذاری به کار می‌­رود مثل وساپا، وبملت، وتجارت و …
• حرف س: این حرف برای شرکت­‌های سیمانی و سنگ ­آهک و … به کار می­‌رود مثل ستران، سکارون، سمازن و …
• حرف د: این حرف معمولا برای شرکت‌­های دارویی و وابسته به آن استفاده می‌­شود مثل دیران، دالبر، دتولید، درازک و …
• حرف چ: این حرف در گروه‌­های کاغذی و چوبی  مورد استفاده قرار می­‌گیرد مانند چکاپا، چکارن و …
• حرف ک: این حرف برای گروه‌­های کانه­‌های غیرفلزی و معدنی استفاده می‌­شود مثل کیمیا، کساپا، کصدف و …
• حرف خ: این حرف معمولا برای گروه‌­های خودرویی استفاده می‌­شود مانند خودرو، خساپا و …
• حرف ف: این حرف برای گروه‌­های فلزی و فلزات اساسی استفاده می‌­شود مثل فملی، فسرب و …
• حرف ث: این حرف مربوط به گروه­‌های انبوه سازی و شرکت‌­های املاکی هست مانند ثشاهد، ثاخت، ثمسکن و…
• حرف ح: این حرف برای شرکت­‌های حمل و نقل و مسائل مربوط به آن استفاده می‌­شود مانند حریل، حتوکا، حکشتی و …
• حرف ب: نماد شرکت­‌های مربوط به ماشین آلات و دستگاه­‌های برقی معمولا با این حرف شروع می‌­شود مانند بنیرو، بترانس، بکام و …
• حرف پ: این حرف برای شرکت­‌هایی در حوزه لاستیک و پلاستیک به کار می‌­رود مثل پتایر، پکویر و …

و حروف دیگری که کاربرد کمتری نسبت به این حروف دارند.

البته همانطور که در ابتدا مقاله نیز اشاره شد در اکثر این حروف استثناهایی نیز وجود دارد که نماد آن‌­ها با حروف مربوط به صنعت خود شروع نشده ­است مانند نماد دی، این نماد با اینکه نماد بانک دی است اما همانطور که مشاهده­ می­‌کنید با حرف ” و ” شروع نشده‌­است یا مثلا نماد شستا با اینکه با حرف ش شروع شده‌­است اما مربوط به محصولات شیمیایی نیست و متعلق به شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی است.

موارد استثنا مانند دو مثال قبلی بسیار زیاد است، اگر می‌­خواهید اطلاعات بیشتری در مورد این موضوع داشته باشید، می‌­توانید با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، اطلاعات خیلی کامل­‌تر و جامع­‌تری را پیدا کنید.

مفهوم حرف ح در نماد بورسی چیست؟

گاهی اوقات نمادهایی را می‌بینم که در انتهای آن­ها حرف ” ح ” اضافه شده است، مانند پترولح یا خودروح.

ممکن است برای شما سوال پیش بیاید که آیا این نمادها متعلق به شرکت خاص و جدیدی هستند؟

جواب منفی است، این نمادها به اصطلاح حق تقدم نمادهای اصلی خود هستند یعنی پترولح، حق تقدم سهام پترول و خودروح نماد حق تقدم سهام خودرو هستند که این نمادها دارای تاریخ انقضا بوده و بعد از مدت مشخصی حذف خواهند شد. ما در مقاله‌­ای دیگر به طور مفصل راجب این موضوع صحبت خواهیم کرد.

رنگ‌­های سبز، زرد و قرمز در کنار نام نمادها در سامانه معاملات به چه معناست؟

حتما تا به حال برای شما این سوال پیش آمده است که معنا و مفهوم رنگ­‌هایی که سامانه­‌های معاملاتی کنار بعضی نمادها می‌­گذارند نشان دهنده چه­ مفهومی است؟ به طور خلاصه این موضوع را می‌‌توان بدین گونه بیان کرد:

1. رنگ سبز (مجاز): یعنی شرایط این نماد عادی است و می‌­توان سفارش خرید یا فروش ارسال کرد و آن را به راحتی در بازه قیمتی مثبت و منفی پنج درصد (حالت عادی) معامله کرد.
2. رنگ زرد (مجاز – محفوظ): این رنگ برای نمادهایی به کار می­‌رود که به حالت مجاز-محفوظ درآمده‌­اند. در این حالت سفارشات فقط در قیمتی که کارگزار ناظر تعیین می‌کند، ثبت خواهند شد.
3. رنگ قرمز (ممنوع متوقف): و در نهایت این رنگ برای نمادهایی بکار می­رود که معامله در آن­ها غیرمجاز و ممنوع است و امکان معامله در آن بازه زمانی برای این نمادهای بورسی وجود ندارد.

جدول زیر، به خوبی نشان می دهد که شرکت های درج شده در تابلوهای مختلف بورس چه تفاوت هایی با هم دارند.اولا شرکت ها برای پذیرش در بورس، باید شرایط عمومی داشته باشند
وگرنه باید قید بورس را بزنند یا این که سراغ فرابورس بروند.
این شرایط عمومی که در جدول زیر هم آمده، مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است، اما درباره معیارهای اختصاصی، مهم ترین مورد، میزان سرمایه شرکت است.
شرکت هایی با بیش از 100 میلیارد تومان سرمایه ثبت شده می توانند برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست بدهند، اما دیگران باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند.

شرکت فرابورس ایران هم به عنوان یک شرکت واحد و مستقل، سهامش قابل خرید و فروش در بورس است. شما می‌توانید به نماد «فرابورس» مراجعه کرده و نسبت به خرید سهام این شرکت اقدام  کنید.

تالار اصلی بورس چیست ؟

از شهریور ماه سال 1381 بازار بورس تهران تصمیم گرفت معاملات سهام شرکت­ های نقد شونده و غیر نقد شونده را در تابلوهای مختلفی به نمایش بگذارد.
این کار به منظور تفکیک شرکت­ های نقد شونده و غیر نقد شونده، ایجاد حس رقابت بین مدیران شرکت­ ها و شفاف سازی وضعیت سهام مختلف برای خریداران و فروشندگان صورت گرفت.
بر اساس این طرح قیمت ها و معاملات بورس در سه تابلوی اول و دوم و تابلوی فرعی به نمایش گذاشته می­ شود. به مکانی که تابلوی اول و دوم در آن قرار دارند تالار اصلی بورس گفته می­ شود.
به عبارت دیگر تالار اصلی بورس مکانی است که تابلوهای اول و دوم قیمت­ های مربوط به سهام نقد شونده در آن قرار دارد و در آنجا سهام شرکت ­های نقد شونده معامله می ­شوند.
خریداران و فروشندگانی به تالار اصلی بورس مراجعه می کنند که قصد دارند دارایی خود را هر چه زودتر به پول نقد تبدیل کنند.

لیست همه نمادهای بازار نقدی

لیست همه نمادهای بازار نقدی بورس را به ترتیب حروف الفبا را می توانید در زیر مشاهده کنید: