به روز اول عرضه سهام یعنی هنگامی که سهام شرکتی برای اولین بار در بورس عرضه می¬شود، اصطلاحاً عرضه اولیه یا «(Initial Public Offering (IPO» میگویند. پولی که از عرضه اولیه حاصل میشود به طور مستقیم به شرکت میرسد. اما اگر بعدها کسی بخواهد این سهمها را بخرد، پولش به حساب فروشنده خواهد رفت. به عبارت دیگر بعد از عرضه اولیه، سهم در بازار ثانویه معامله خواهد شد.
به گزارش کافه طلا، عرضه اولیه سهام شرکتها یکی از گزینههای بسیار جذاب برای سرمایه گذاران، به ویژه افراد تازه وارد در بورس به شمار میرود. چون سهامهایی که در این عرضه به فروش میرسند در بیشتر مواقع سودآور هستند و به همین دلیل، طرفداران زیادی دارند.
با ما همراه باشد تا خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ را مورد بررسی قرار دهیم.
✔عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering)
این اصطلاح که ترجمه عبارت «(Initial Public Offering (IPO» است به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره میکند که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه میشود. تجربه نشان داده که بیش از ۹۰% از عرضههای اولیهای که در بورس انجام میشوند سودآور هستند. توجه داشته باشید که عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، تازه کار خودش را شروع کرده است. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است. حتی گاهی شرکتهای دولتی با سالها سابقه کار در این عرضه شرکت کنند. شرایط خرید و فروش سهام در عرضههای اولیه کمی با سهامهای عادی متفاوت است. حالا سوال درست این است که چگونه میتوان سهامهای این چنینی را خریداری کرد؟
روشهای گوناگونی برای خرید عرضه اولیه سهام وجود دارند. اما در این مقاله فقط به روشهایی که در بورس تهران مورد استفاده قرار میگیرند میپردازیم. تا همین چند وقت پیش، عرضههای اولیهای که در بورس انجام میشدند به روش حراج با اولویت زمان صورت میگرفتند. به این ترتیب که سهمها طی فرآیندی که سرمایه گذاران حقیقی در آن نقشی نداشتند، ابتدا کشف قیمت میشد؛ یعنی قیمتی که سرمایه گذاران برای اولین بار میتوانستند آن سهام را خریداری کنند، مشخص میگشت. سپس با توجه به تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود، سهمیه هر فرد برای خرید سهام عرضه اولیه مشخص و ساعت سفارش گذاری تعیین میگردید. مثلا بورس اعلام میکرد که عرضه سهام شرکت «a» در ساعت ۱۲:۳۰ آغاز میشود و هر سرمایه گذار میتواند ۱۰۰۰ سهم را در قیمت ۱۰۰ تومان سفارش بگذارد. پس در این روش، قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص میشد و شما باید در ساعت مشخص شده سفارش خود را در سیستم ثبت میکردید. اگر هم تعداد سهمهای تقاضا شده از تعداد سهمهای عرضه شده بیشتر میشد، اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت کرده بودند. اما مدتی است که روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرده است.
✔چگونه از عرضه اولیه سود کنیم؟
بر اساس یک باور قدیمی در میان فعالان بازار، خرید عرضه اولیه سودآور است. تجربه نیز بر این باور مُهر تایید میزند. چون تاکنون بیش از ۹۰% عرضههای اولیه بورس حداقل بین ۲۰-۳۰% سود را برای خریداران آن به ارمغان آوردهاند. حتی در برخی موارد این سود به بیش از ۱۰۰% نیز رسیده است. این موضوع باعث شده که تقاضا برای سهمهایی که برای اولین بار عرضه میشوند افزایش پیدا کند. این افزایش تقاضا در کنار محدودیتهای خریدی که در زمان عرضه اولیه وجود دارند، باعث میشود که تقاضا برای سهم عرضه شده نسبت به تعداد سهامی که در بازار عرضه میشود، بیشتر باشد. در نتیجه، اگر سهام ارائه شده در زمان اولین عرضه را خریداری کنید به دلیل مواردی که گفته شد، به احتمال زیاد چند روزی شاهد صف خرید در سهمتان خواهید بود. البته همانطور که گفته شد این اتفاق در بیشتر مواقع رخ میدهد و همیشگی نیست. پس نمیتوان از قبل با اطمینان گفت که قیمت آن سهم حتما در روزهای آینده رشد میکند.
همانطور که با هم گفتیم، یکی از علتهای رشد قیمت سهم بعد از اولین عرضه، وجود دو محدودیت است؛ محدودیت در تعداد سهام قابل خریداری و محدودیت در تعداد سهام عرضه شده. گذشته از اینها معمولا در این جور مواقع، سهام شرکت کمی ارزانتر از ارزش ذاتی که توسط تحلیلگران برآورد شده، عرضه میشود تا برای سرمایه گذاران جذابیت بیشتری داشته باشد. این کار باعث افزایش تقاضا برای آن سهم میشود. این جذابیت قیمتی در کنار عواملی که توضیح داده شد، باعث میشود تا قیمت سهام شرکتها بعد از عرضه اولیه رشد کند. بعد از مدتی با افزایش قیمت سهم و هم چنین عرضه سهامداران عمده و سرمایه گذارانی که در ابتدا سهم را خریداری کردهاند کمکم تقاضا برای سهم کاهش پیدا میکند. در این هنگام میگویند که سهم، متعادل شده است. پس از این ماجرا، سرمایه گذاران با آن سهم نیز مثل سایر سهمهای بازار برخورد میکنند. از این به بعد رشد و افت قیمت سهم به عملکرد آن شرکت بستگی پیدا میکند. حتی اگر آن سهم به شکل هیجانی رشد کرده باشد، باز هم این احتمال وجود دارد که افت زیادی را تجربه کند.
بیشتر بدانید