تحلیل جامع اتریوم در بازار ارزهای دیجیتال

اتریوم یک پلتفرم آزاد مبتنی بر فن آوری بلاک چین است که توسعه دهندگان را قادر می‌سازد تا برنامه‌های غیر متمرکز خود را روی آن پیاده سازی کنند. اتریوم در اواخر سال ۲۰۱۵ توسط ویتالیک بوترین، پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.

به گزارش کافه طلا، یکی از شناخته‌شده‌ترین رمزارزها پس از بیت‌کوین اتریوم است که باشگاه طرفداران خاص خودش را دارد. ایده اتریوم توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ طی یک مقاله سفید ارائه شد. در واقع اتریوم یا (Ethereum)، نسل دوم ارزهای دیجیتال است و به دلیل قابلیت ثبت قراردادهای هوشمند و DApps مزیت زیادی دارد. این ارز تازه نفس، با هدف هوشمندسازی فرایندها و ایجاد فضایی برای اجرای برنامه‌های غیر متمرکز و خودکار ایجاد شد.

ایده اتریوم توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ طی یک مقاله سفید ارائه شد. او در مجله بیت کوین فعالیت می‌کرد و اعتقاد داشت بیت کوین دچار کاستی هایی است که باید برطرف شود. این جوان ۲۳ ساله روسی در ژانویه ۲۰۱۴ به همراه چند توسعه دهنده دیگر ایده خود را کامل تر کرد و در ماه اوت همان سال، برای پیاده‌سازی پروژه خود جذب سرمایه کرد و در نهایت اتریوم در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.

برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال و موفقیت در آن، باید تحلیلی جامع از آنها براساس آشنایی با اصطلاحات اولیه، راه‌ و روش‌های خرید و فروش و نکات ضروری مورد نیاز برای کسب سود را داشته باشید.

اتریوم چیست؟

اتریوم (انگلیسی: Ethereum‎ ; اِ-تی-ری-یِم) پلتفرمی عمومی، متن‌باز، زنجیره بلوکی-محور با رایانش توزیع‌شده برای قرارداد هوشمند است.این پلتفرم ماشین مجازی تورینگ کامل اتریوم (EVM) را فراهم می‌آورد و اسکریپت‌ها را با استفاده از شبکهٔ بین‌المللی گره‌های عمومی اجرا می‌کند. اتریوم همچنین یک توکن ارز رمزپایه به نام «اتر» ارائه می‌کند، که میان حساب‌ها قابل انتقال بوده و می‌تواند به گره‌های شرکت‌کننده برای محاسباتی که انجام داده‌اند پرداخت شود. «گَس»، سازوکار کار داخلی قیمتگذاری است که برای جلوگیری از اسپمینگ و مکان‌یابی منابع روی شبکه به کار گرفته می‌شود.

اتریوم، دسترسی آزاد به پول دیجیتال و خدمات داده-پسند را برای کلیه افراد، صرف‌نظر از پیشینه آن‌ها و یا موقعیت جغرافیایی که دارند، فراهم می‌کند. اتریوم یک فناوری توسعه یافته توسط جامعه کاربری است که بستری برای «رمزارز» (Cryptocurrency) «اِتِر» (Ether | ETh) ارائه کرده است.

با توجه به آنچه بیان شد، اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز و بلاکچینی است که رمزارز اتر بر بستر آن شکل گرفته است. این پلتفرم، قابلیت‌های دیگری به جز پشتیبانی از رمزارز اتر دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فراهم آوردن بستری برای نوشتن «برنامه‌های کاربردی توزیع شده» (Distributed Application | DApp) اشاره کرد.

در واقع اتریوم هم مانند بیت کوین می‌تواند به عنوان ارز دسته‌بندی شود اما کاربردهای اتریوم بسیار متفاوت‌تر از بیت کوین است.

تاریخچه اتریوم

ایده اتریوم در اواخر سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳ میلادی) توسط «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin) ارائه شده است. بوترین، یک پژوهشگر حوزه رمزارزها، برنامه‌نویس و هم‌بنیان‌گذار «مجله بیت‌کوین» (Bitcoin Magazine) است. در واقع، ایده اتریوم ابتدا در سال ۲۰۱۳ میلادی، در یک اوراق سفید (White Paper) توسط ویتالیک بوترین و با هدف ساخت برنامه‌های کاربردی غیر متمرکز معرفی شد.

ویتالیک بوترین بر این استدلال بود که بیت‌کوین نیاز به یک زبان اسکریپت‌نویسی برای توسعه برنامه‌های کاربردی دارد. پس از تلاشی ناموفق برای ایجاد یک توافق در این راستا، او توسعه یک پلتفرم جدید را با یک زبان اسکریپت‌نویسی عمومی آغاز کرد.

خبر ساخت اتریوم در ژانویه سال ۲۰۱۴، در کنفرانسی در آمریکای شمالی و در شهر میامی (Miami) اعلام شد. هم‌زمان با این کنفرانس، گروهی از افراد شامل «گوین وود» (Gavin Wood)، «چارلیز هاسکینسون» (Charles Hoskinson) و «آنتونی دی لوریو» (Anthony Di Iorio) از اهالی تورنتو، یک خانه را در میامی اجاره کردند. این افراد تامین‌کنندگان مالی پروژه بودند. دی‌لوریو، دوست خود، «جوزف لوبین» (Joseph Lubin) را دعوت کرد و لوبین نیز متعاقبا «مورگان پِک» (Morgen Peck) خبرنگار را برای شاهد بودن بر آنچه در جلسات می‌گذرد، به آنجا دعوت کرد.

شش ماهد بعد از این جلسه، بنیان‌گذاران، مجددا در خانه‌ای در زوگ در کشور سوئیس گرد هم آمدند. اینجا همان جایی بود که بوترین به بنیان‌گذاران اعلام کرد که این پروژه را به صورت ناسودبر ادامه خواهد داد. در این وهله و با شنیدن این خبر، هاسکینسون این پروژه را ترک کرد. اتریوم به طرز عجیبی دارای لیست بسیار بزرگی از بنیان‌گذاران است. آنتونی دی لوریو در این باره چنین می‌نویسد:

• اتریوم توسط من، چارلز هاسکینسون، میهای آلیسیه (Mihai Alisie) و «امیر چتریت» (Amir Chetrit) در دسامبر سال ۲۰۱۳ بنیان گذارده شد. این پنج نفر، بنیان‌گذاران اصلی اتریوم هستند. «جوزف لوبین» (Joseph Lubin)، «گوین وود» (Gavin Wood) و «جفری ویلکه» (Jeffrey Wilke) در اوایل سال ۲۰۱۴ به عنوان بنیان‌گذار به این پروژه اضافه شدند.

توسعه رسمی پروژه نرم‌افزاری اتریوم در سال ۱۳۹۳ (اوایل ۲۰۱۴) از طریق یک شرکت سوئیسی به نام «Ethereum Switzerland GmbH» آغاز شد که به طور خلاصه به آن EthSuisse گفته می‌شود. ایده اصلی، یعنی قرار دادن قراردادهای هوشمند قابل اجرا در بلاکچین، باید پیش از پیاده‌سازی نرم‌افزار اتریوم به طور کامل مشخصه‌سازی می‌شد. این کار توسط گوین وود انجام و در اوراق زرد اتریوم (Ethereum Yellow Paper) ارائه شد. «ماشین مجازی اتریوم» (Ethereum Virtual Machine) نیز در همین اوراق زرد معرفی شده است.

متعاقبا، یک بنیاد سوئیسی غیر انتفاعی با عنوان «بنیاد اتریوم» (Ethereum Foundation) آغاز به کار کرد که به سوئیسی به آن «Stiftung Ethereum» گفته می‌شود. سرمایه لازم برای توسعه اتریوم طی یک سرمایه‌گذاری جمعی از تیر تا مرداد سال ۱۳۹۳ (جولای تا آگوست سال ۲۰۱۴) با خرید توکن ارزش اتریوم (اتر | Ether) انجام شد. خرید این توکن با استفاده از یک ارز دیجیتال دیگر (بیت‌کوین) صورت پذیرفت.

سرمایه لازم برای توسعه بلاکچین اتریوم با «سرمایه‌گذاری جمعی» (Crowdfunding) گردآوری شد. این سرمایه‌گذاری جمعی از تیر تا مرداد سال ۱۳۹۳ (جولای تا آگوست سال ۲۰۱۴) اتفاق افتاد و سیستم اتریوم، در مرداد سال ۱۳۹۴ (۳۰ جولای سال ۲۰۱۵) راه‌اندازی شد. در حالی که اتریوم در ابتدا به دلیل نوآوری‌های خلاقانه‌ای که داشت مورد توجه قرار گرفت، اما در گذر زمان پرسش‌ها و انتقاداتی نیز پیرامون امنیت و مقیاس‌پذیری آن مطرح شد.

در خرداد سال ۱۳۹۵ (۱۷ ژوئن ۲۰۱۶)، در نتیجه بهره‌برداری از یک نقص موجود در نرم‌افزار قرارداد هوشمند پروژه «سازمان غیرمتمرکز مستقل» (The DAO Organization) و سرقت اتر به میزان ۵۰ میلیون دلار (بر اساس ارزش اتریوم در آن زمان)، پلتفرم اتریوم به دو بلاکچین مجزا مبدل شد. بلاکچین مورد سرقت واقع شده توسط دزدها یا همان بلاکچین اصلی با عنوان «اتریوم کلاسیک» (Ethereum Classic | ETC) و بلاکچین جدید با عنوان «اتریوم» (Ethereum | ETH) به فعالیت پرداختند. در حال حاضر، افراد با هر دو بلاکچین کار می‌کنند، ولی عموما گرایش‌ها به سمت بلاکچین اتریوم و رمزارز بومی آن یعنی اتر (ETH) است.

اتریوم در حال حاضر در حال توسعه است و طبق برنامه‌ریزی‌های موجود، یک مجموعه ارتقا با عنوان «اتریوم ۲.۰» (Ethereum 2.0) از اواخر سال ۲۰۲۰ در آن انجام خواهد شد؛ این به روز رسانی‌ها تا پایان سال ۲۰۲۱ ادامه دارند و طی چند فاز اجرایی می‌شوند که جزئیات دقیق‌تر آن در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله ویژگی‌های اصلی این ارتقا می‌توان به بهره‌مندی از «اثبات سهم» (Proof of Stake) و افزایش توان معاملات با بهره‌گیری از فناوری «خرد کردن» (Sharding) اشاره کرد. شایان توجه است که اتریوم ۲.۰ رسما در تاریخ ۱۱ آذر سال ۱۳۹۹ راه‌اندازی شد.

از جمله حواشی و رویدادهای پیرامون اتریوم در تاریخ این پلتفرم آن است که در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹)، یکی از کارکنان بنیاد اتریوم به نام «ویرجیل گریفیت» (Virgil Griffith)، توسط دولت ایالات متحده آمریکا و به دلیل انجام ارائه‌ای پیرامون بلاکچین در کنفرانسی در کره شمالی، دستگیر شد.

اتریوم و بیت کوین چه شباهت‌هایی به هم دارند؟

بلاک چین بیت کوین برای پیگیری مالکیت پول دیجیتال – بیت کوین – استفاده می‌شود. اما بلاک چین اتریوم برای اجرای کد‌های برنامه نویسی برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده است. مانند بیت کوین، اتریوم نیز یک بلاک چین توزیع شده عمومی است. اگر چه تفاوت‌های فنی زیادی بین این دو وجود دارد اما مهمترین تفاوت این دو اهداف و قابلیت‌هایشان است. بیت کوین یک برنامه کاربردی خاص از فناوری بلاک چین است. در واقع بیت کوین با هدف ایجاد یک سیستم پرداخت جهانی، همتا به همتا و غیرمتمرکز ایجاد شده است.

برای درک بیشتر این موضوع، بلاک چین بیت کوین را سیستم عاملی در نظر بگیرید که فقط یک نرم افزار به نام بیت کوین روی آن اجرا می‌شود. در نقطه مقابل، بلاک چین اتریوم را سیستم عاملی در نظر بگیرید که هزاران نرم افزار و سرویس مختلف می‌توانند روی آن فعالیت کنند. با این حساب، درک مفهوم «توکن» برایتان آسان‌تر خواهد شد. در واقع یک توکن‌، ارز برنامه‌‌ای غیرمتمرکز است که خودش بلاک چین خصوصی ندارد و از بلاک چین‌های دیگر مثل اتریوم استفاده می‌کند.

در بلاک چین اتریوم، به جای کار برای استخراج بیت کوین، ماینرها برای یک ارز دیجیتال رمزنگاری شده به نام «اتر» که شبکه را تامین می‌کند، کار می‌کنند. اتر یک ارز دیجیتال تجاری و قابل حمل است که برای پرداخت هزینه‌های تراکنش نرم افراز مورد نظر، توسط توسعه دهندگان نرم افزار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا بیت کوین و اتریوم، آینده مشترکی دارند؟

بیت کوین پیشگام ارزهای دیجیتال است؛ این شبکه نوعی نرم افزار روی یک بلاک چین است. با این حال، بیت کوین فقط یک نرم افزار است. مثلا ایمیل یکی از کاربرد‌های اینترنت است اما فقط یکی از هزاران کاربرد این فناوری است.

دکتر «گاوین وود» از بنیان‌گذاران اتریوم در این باره می‌گوید: «تصور کنید در خیابان هستید و می‌خواهید تاکسی بگیرید. از اسنپ درخواست خودرو می‌کنید و یک ماشین خودران – بدون راننده – شما را سوار می‌کند. تاکسی شما را به یک پمپ بنزین می‌برد و هزینه سوخت را از پول مسافرهای قبلی‌اش پرداخت می‌کند. سپس شما را به مقصدتان می‌رساند و کرایه سفرتان هم از کیف پول الکترونیکی‌ شما پرداخت می‌شود. در زمانی که تاکسی در حال رساندن شما به مقصد است، به صورت خودکار هزینه بیمه سالیانه و بدهی ماهانه مالک خود را هم می‌پردازد. بعد از پیاده کردن شما هم به یک تعمیرگاه می‌رود تا عیب‌های احتمالی اتومبیل را تعمیر کند.» شاید با خودتان فکر کنید که این‌ها صحنه‌ای از یک فیلم علمی و تخیلی باشند، اما این آینده جهان است. قراردادهای هوشمند می‌توانند آینده جهان را بسازند.

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یا (smart contract) یک پروتکل است که از آن برای تنظیم قراردادها استفاده می‌شود. در واقع قرارداد هوشمند، یک پروتکل ویژه است که برای مشارکت، تأیید یا اجرای مفاد یک قرارداد خاص، فعال می‌شود. قراردادهای هوشمند، معامله‌ها و فرایندها را به صورت کاملا تضمینی و بدون حضور اشخاص ثالث انجام می‌دهند. فعالیت و ثبت‌های قرارداد هوشمند، قابل پیگیری و غیر قابل برگشت هستند. این قراردادها به طور خودکار، شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدف گذاری شده می‌شوند.

قراردادهای هوشمند، بدون نیاز به افراد یا سازمان‌های واسطه، فرایند پرداخت یا اجرای یک قرارداد را پردازش کرده و در صورت صحیح بودن مفاد قرارداد مشخص شده، فعالیت را انجام می‌دهند. در واقع تنها کاری که این دستگاه‌ها انجام می‌دهند، اجرای خودکار دستورالعمل‌های داده شده به آن‌ها است.

در ابتدا، دارایی‌ها و شرایط قرارداد کدگذاری می‌شوند و در بلاک چین قرار می‌گیرند. این قرارداد بین نودهای پلتفرم توزیع و چندین بار کپی شده است. بعد از اینکه پردازش انجام شد، قرارداد مطابق با شرایط مشخص شده اجرا می‌شود. از زمان هوشمند سازی فرایند‌ها زمان زیادی می‌گذرد با این وجود، بزرگ‌ترین تفاوت فرایند قراردادهای هوشمند با فرایندهای معمولی در اینترنت، غیرمتمرکز بودن و عدم بازگشت آن است. مثلا تراکنش‌های بانکی به صورت هوشمند انجام می‌گیرند اما بانک مرکزی می‌تواند از انجام یک تراکنش جلوگیری کند.

در قراردادهای هوشمند، شخص یا نهادی قادر به کنترل یک قرارداد نیست و وقتی مفاد یک قرارداد صحیح باشد، این قرارداد به صورت کاملا خودکار اجرا می‌شود.

با وجود این که تمام بلاک چین‌ها توانایی پردازش کد را دارند ولی بیشتر آن‌ها به شدت محدود هستند. اما بلاک چین اتریوم متفاوت است. اتریوم به جای ارائه مجموعه‌ای از عملیات‌های محدود، به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا نرم افزارهای خودکار را روی بلاک چین خود اجرا کنند. بلاک چین اتریوم برای همه کسانی که بتوانند برنامه غیرمتمرکزی ارائه دهند، قابل استفاده است.

ماشین مجازی اتریوم چیست؟

ماشین مجازی اتریوم یا (EVM) یک نرم افزار کاملا تورینگ است و روی شبکه اتریوم اجرا می‌شود. این سیستم صرف نظر از زبان برنامه نویسی به هر میزان که کاربر بخواهد زمان و حافظه در اختیارش قرار می‌دهد. ماشین مجازی اتریوم روند ایجاد برنامه‌های بلاک چینی را بسیار آسان‌تر و کارآمد‌تر از همیشه می‌کند. به جای اینکه برای هر برنامه یک بلاک چین ایجاد کنید می‌توانید از بلاک چین اتریوم برای هزاران برنامه بهره بگیرید.

۴ ویژگی مهم اتریوم

چهار ویژگی بسیار مهم پلتفرم اتریوم در ادامه بیان شده‌اند و هر یک، به صورت موجز شرح داده شده است.

بانکداری برای همه

همه افراد در سراسر جهان، به راحتی به خدمات مالی دسترسی ندارند. این در حالی است که تنها چیزی که کلیه افراد برای دسترسی به اتریوم و محصولات بومی بستر آن شامل رمزارز، وام دادن، قرض گرفتن پول و ذخیره‌سازی ارزش نیاز دارند، اتصال اینترنت است.

اینترنت خصوصی‌تر

افراد، ضمن دسترسی به پلتفرم اتریوم، نیازی به آن ندارند که همه اطلاعات شخصی خود را برای استفاده از یک برنامه کاربردی اتریوم، به سرویس‌دهنده ارائه کنند. اتریوم در حال ساخت اقتصادی بر پایه ارزش و نه بر مبنای نظارت است.

شبکه همتا به همتا

اتریوم به کاربر امکان انتقال پول و انجام توافق با دیگران را به صورت مستقیم می‌دهد. کاربر برای استفاده از قابلیت‌های اتریوم نیازی به آن ندارد که از طریق شرکت‌های واسطه اقدام کند و می‌تواند به طور مستقیم با افراد دیگر از سراسر جهان کار کند.

تضمین تجارت

اتریوم یک زمین بازی برابر برای نقش‌آفرینان فراهم می‌کند. مشتریان در پلتفرم اتریوم از تضمین امن و نهادینه‌شده به صورت داخلی و توکاری برخوردار می‌شوند که به آن‌ها این اطمینان را می‌دهد که تغییرات حساب مالی کاربر تنها در صورت موافقت خود او انجام می‌شود. بر همین اساس، کاربران برای داشتن کسب و کار، نیازی به نفوذ شرکت‌های بزرگ ندارند.

سازگاری

در پلتفرم اتریوم، همواره محصولات و تجربه‌های بهتری در حال ساخته شدن هستند. دلیل این امر آن است که محصولات اتریوم به صورت پیش‌فرض سازگار هستند. این یعنی شرکت‌ها می‌توانند با حضور و بهره‌گیری از اینترنت، به موفقیت یکدیگر کمک کنند.

اتریوم در چه زمینه‌های کاربرد دارد؟

پلتفرم اتریوم، توسعه دهندگان را قادر می‌سازد تا برنامه‌های کاربردی غیر متمرکز را ایجاد و راه اندازی کنند. یک برنامه غیر متمرکز یا به اختصار «Dapp» می‌تواند بدون نیاز به واسطه‌ها و با استفاده از توزیع جمعی یک عمل مخصوص را انجام دهد. برای مثال بیت کوین یک Dapp است که کاربران می‌توانند توسط آن دارایی‌های دیجیتالی به اسم بیت کوین را به صورت همتا به همتا منتقل کنند.

مزایای پلتفرم غیرمتمرکز اتریوم چیست؟

چون برنامه‌های غیر متمرکز در بلاک چین اجرا می‌شوند، در نتیجه از تمام ویژگی‌های بلاک چین نیز می‌توانند استفاده کنند. مثلا:

• غیر قابل تغییر بودن

 واسطه‌ها و افراد ثالث نمی‌تواند هیچ تغییری در داده ها ایجاد کنند.

• غیرقابل دستکاری و نفوذ

برنامه‌ها بر اساس اجماع شبکه فعالیت می‌کنند. بنابراین امکان سانسور، نفوذ به شبکه یا حذف داده‌ها وجود ندارد.

• امن

بدون نهاد مرکزی و تضمین شده توسط رمزنگاری‌ها است.

• همیشه فعال

برنامه‌ها هرگز متوقف نمی‌شوند و هیچ کس قادر به جلوگیری از فعالیت آنها نیست.

هر خدمت متمرکزی می‌تواند توسط اتریوم غیرمتمرکز شود. خدمات بزرگی مثل پرداخت‌ها، بیمه،‌ رای‌گیری و بسیاری از خدماتی که اکنون توسط واسطه‌ها انجام می‌شوند، با بلاک چین تمرکز زدایی خواهند شد.

ضعف برنامه‌های غیر متمرکز چیست؟

عامل انسانی

کد قرارداد‌ها توسط برنامه نویسان نوشته می‌شود. به همین دلیل، احتمال اشتباه وجود دارد. اگر قرارداد هوشمند در بلاک چین ثبت شود، دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد. مثال خوبی از خطای انسانی پروژه «DAO» است. اشتباه‌های برنامه نویسان در کدنویسی مشکلات زیادی را به وجود آورد؛ به طوری که برخی هکرها از اشتباه‌های برنامه نویسی سو استفاده کردند و ۶۰ میلیون دلار را به سرقت بردند.

وضعیت قانونی

در حال حاضر، قراردادهای هوشمند توسط همه دولت‌ها مورد قبول نیستند. بنابراین اگر نهادهای دولتی تصمیم به ایجاد یک چارچوب قانونی برای قراردادهای هوشمند داشته باشند، مسائل جدیدی به وجود خواهد آمد.

هزینه‌های پیاده سازی

قراردادهای هوشمند بدون برنامه نویسی قابل اجرا نیستند. باید یک یا چند برنامه نویس ماهر داشته باشید تا قراردادهای هوشمند به خوبی تنظیم شوند. البته چند ماه پیش سرویس‌هایی برای ایجاد قرارداد‌های هوشمند توسط کاربران عادی ایجاد شده است. به این ترتیب کاربران خواهند توانست با چند کلیک بعضی از قراردادهای هوشمندشان را تنظیم کنند. البته این سرویس‌ها هنوز به صورت آزمایشی فعالیت می‌کنند.

رویداد دائو یا سازمان مستقل غیرمتمرکز چیست؟

سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز یا (Decentralized Autonomous Organizations) را نیز می‌توان در اتریوم پیاده سازی کرد، این ویژگی به اختصار «DAO» خوانده می‌شود.

در سال ۲۰۱۶، یک «سازمان غیرمتمرکز ناشناخته» که به اختصار به آن دائو (DAO) گفته می‌شود ، یک مجموعه از قراردادهای هوشمند را در پلتفرم اتریوم توسعه داد. این دائو موفق به آن شد که رکورد جذب ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری جمعی را برای انجام پروژهقراردادهای هوشمند خود، به ثبت برساند.

دائو در ماه ژوئن همان سال مورد رخنه قرار گرفت و به ارزش ۵۰ میلیون دلار آمریکا از توکن‌های دائو، توسط یک هکر ناشناخته گرفته شد. این رویداد منجر به شکل‌گیری بحثی در جامعه رمزنگاری پیرامون آن شد که اتریوم باید یک هارد فورک مستمر برای مناسب‌سازی مجدد سرمایه‌گذاری‌های آسیب دیده انجام دهد.

در نتیجه این بحث و وقوع اختلاف نظراتی پیرامون این موضوع، شبکه اتریوم به دو بخش تقسیم شد. اتریوم (پلتفرم فورک شده و جدید) روی بلاکچین فورک شده به فعالیت ادامه داد، در حالی که اتریوم کلاسیک یا همان پلتفرم اصلی که مورد رخنه قرار گرفته بود و دارایی‌های هکرها روی آن بود، روی بلاکچین اصلی باقی ماند. انجام این هارد فورک، منجر به ایجاد یک رقابت بین دو شبکه شد. پس از انجام هارد فورک مربوط به دائو، متعاقبا اتریوم دو بار در پاییز و زمستان سال ۱۳۹۵ (سه ماهه آخر سال ۲۰۱۶) فورک شد تا با دیگر حملات احتمالی نیز مقابله کند.

DAO یک سازمان کاملا مستقل، غیرمتمرکز و بدون رهبری واحد است که توسط کد برنامه نویسی روی مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند نوشته شده و روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود. این کد برای جایگزینی قوانین و ساختار یک سازمان قدیمی طراحی شده است. یک شکاف DAO باعث شد که بلاک چین جدیدی به وجود بیاید و به دنبال آن «اتریوم کلاسیک» هم پدید آید.

در واقع اتریوم قدیمی را اتریوم کلاسیک می‌گویند و اتریوم جدیدی که از DAO به وجود آمد را مورد استفاده قرار دادند.

به طور خلاصه، کارکرد دائو نیز مشابه است. آن‌ها بر قراردادهای هوشمند یا قوانین از پیش برنامه‌نیوسی شده‌ای تکیه دارند که در سیستم به وقوع می‌پیوندد. این قراردادهای هوشمند، برای انجام طیف وسیعی از وظایف مانند دلار کردن سرمایه‌ها پس از تاریخ مشخص یا زمانی که جمعیت مشخصی از رای‌دهندگان موافق بودند، قابل برنامه‌نویسی هستند.

برخی از طرفداران می‌گویند که این مورد برای سازمان‌هایی پاسخگو است که نیاز به انجام تصمیم‌گیری دارند؛ نه صرفا سازمان‌هایی که به پول مربوط هستند. اساسا، آن‌ها به دائو به چشم راهکاری برای تضمین رمزنگارانه دموکراسی نگاه می‌کنند که در آن، ذینفعان می‌توانند روی اضافه کردن قوانین جدید رای بدهند، قوانین را تغییر بدهند یا یک عضو را اخراج کنند.

انتقادها پیرامون اتریوم

دبیر «اف‌تی آفاویل» (FT Alphaville)، «ایزابل کامینسکا» (Izabella Kaminska) در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷ میلادی) به این نکته اشاره کرد که کلاهبرداران از اتریوم برای راه‌اندازی «ترفند پانزی» (Ponzi schemes) و دیگر اشکال سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه استفاده می‌کنند. مقاله او بر مبنای مقاله‌ای از دانشگاه «دانشگاه کالیاری» (University of Cagliari) نوشته شده بود. در مقاله دانشگاه کالیاری، برخی از قراردادهای هوشمند که چیزی در حدود ٪۱۰ از 1384 قرارداد هوشمند بود را مورد بررسی قرار داده بودند.

این قراردادها کلاهبرداری پانزی را تسهیل می‌کردند. کامینسکا در مقاله خود تخمین  زده بود که آن زمان چیزی در حدود ٪۰٫۰۵ از تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین اتریوم مرتبط با چنین قراردادهایی بودند. همین موضوع موجب شد تا انتقادهایی متوجه اتریوم شود. در عین حال، انتقادهایی نیز پیرامون مقیاس‌پذیری اتریوم مطرح بود که با به روز رسانی اتریوم، عمدتا مرتفع شدند.

تراکنش‌های اتر و اتریوم

کاربر چطور با اتریوم تعامل می‌کند؟ استفاده از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کاربردی اتریوم، نیازمند پول به شکل اتر، توکن بومی اتریوم، است. اتر برای انجام هر کاری در اتریوم مناسب است و هنگامی که از آن برای قراردادهای هوشمند در شبکه استفاده می‌شود، معمولا از واحد پرداخت Gas (گاز) استفاده می‌شود. از اتر می‌توان برای فراخوانی قراردادهای هوشمند استفاده کرد. از Gas نیز می‌توان برای فراخوانی قرادادهای هوشمند استفاده کرد.

برای مثال، یک قرارداد می‌تواند یک پست در توییتر یا شبکه اجتماعی دیگر را منتشر کند و یا می‌تواند یک حساب کاربری را برای قرض گرفتن سکه در پلتفرم وام‌گیری مبتنی بر اتریوم راه‌اندازی کند. اتریوم از حساب‌های کاربری برای ذخیره‌سازی اتر استفاده می‌کند که مشابه با حساب بانکی هستند. دو نوع از حساب‌های کاربری وجود دارد که در ادامه بیان شده‌اند:

• حساب‌های کاربری با مالکیت خارجی (EOA): حساب‌های کاربری که کاربران نرمال برای برای نگهداری و ارسال اتر استفاده می‌کند.
• حساب‌های قرارداد: این حساب‌های کاربری جداگانه، مواردی هستند که قراردادهای هوشمند را نگه می‌دارند و امکان راه‌اندازی آن‌ها با تراکنش‌هایی از حساب های کاربری با مالکیت خارجی (EOA) یا دیگر رویدادها وجود دارد.

فراخوانی قراردادهای هوشمند رایگان نیست. هر تراکنش مقداری اتر هزینه دارد که بستگی به میزان محاسبات مورد نیاز تراکنش دارد. همچنین، هنگامی که اتریوم متراکم می‌شود، کارمزدها افزایش پیدا می‌کنند.