سنگ قیمتی سنگهای جواهر جذاب و چشم نوازی می باشند که از سنگ یا مواد معدنی ساخته می شوند و معمولا جهت استفاده در جواهرات و تزیینات فشن یا مد استفاده می شوند.از اواسط سال‌های ۱۸۰۰، تنها چهار سنگ خاص جزو سنگهای قیمتی بوده‌اند: الماس، یاقوت، زمرد و یاقوت کبود. همه سنگهای قیمتی شفاف هستند و با غنای رنگ ارزش داده می‌شوند؛ البته، به جز الماس که هر چه بی‌رنگ‌تر باشد، ارزش بالاتری دارد.
بدون شک زیور آلات چه از جنس طلا، نقره و یا حتی سنگ های مختلف قیمتی در بین بانوان بسیار پر طرفدار می باشد. برخی سنگ های زینتی با توجه به رنگ و خواصی که دارند، می توانند برای پاکسازی چاکرا ها مورد استفاده قرار گیرند و یا در انجام مدیتیشن به کار روند. از این بین سنگ های قیمتی و زینتی سبز رنگ درمیان مردم بسیار پرطرفدار هستند.
سنگ های قیمتی رنگ های مختلفی دارد و هر فردی طبق سلیقه ی خود به رنگ خاصی از این سنگ ها علاقه دارد. به طور کلی می‌توان گفت که رنگ یکی از عوامل مهم در انتخاب سنگ قیمتی است و رنگ سبز یکی از معروف ترین و پرطرفدارترین رنگ ها در بین این سنگ هاست.بیشتر سنگهای قیمتی سبز رنگ تناژ سبز کم رنگ و یا سبز پررنگ دارند.
افراد با توجه به سلیقه شخصی خود، علاقه ی خاصی به سنگ های قیمتی با رنگ های متفاوت نشان می دهند. در حقیقت رنگ، یک فاکتور اصلی در انتخاب سنگ های قیمتی می باشد که رنگ سبز یکی از معروف ترین این رنگ هاست. بسیاری از سنگ های قیمتی سبز رنگ ، دارای تناژ سبز کمتر و بعضی دارای تناژ سبز بیشتر هستند و طیف رنگی گسترده ای را در بر میگیرند.
انواع سنگهای زینتی سبز رنگ
زمرد:
زمرد سبز رنگ از ماده معدنی به نام بریل به وجود آمده است. امروزه مردم به دنبال سنگ هایی مانند زمرد و یا یاقوت سرخ و کبود هستند و می‌توان گفت که این سه سنگ در بین مردم بسیار پرطرفدار است.زمرد از سنگی به وجود می‌آید که بریلیم داشته باشد تا بتوان به اندازه کافی بریل از آن تولید کرد. به همین دلیل فقط در مکان های خاصی از جهان یافت می شود. چهار کشور توانایی تولید زمرد را دارند که شامل کلمبیا، زامبیا، برزیل و زیمباوه می شود.
زمرد بسیار نادر است. به همین دلیل از قیمت بسیار بالایی برخوردار است. زمرد به دلیل شکنندگی که دارد گزینه ی مناسبی برای انگشتر نیست اما برای استفاده در گردنبند و یا گوشواره بسیار مناسب است و می تواند زیبایی خاصی به این زیورالات بدهد. یشم: یشم نام سنگی بسیار با ارزش است که دوام و زیبایی خاصی دارد. بسیاری از مردم فکر می کنند که یشم فقط از چین می‌آید اما باید گفت که در بسیاری از کشورهای دیگر نیز می توان این سنگ را یافت.
از گذشته های بسیار دور از زمرد به عنوان یک سنگ زینتی استفاده می‌کردند. در ابتدا کانی شناسان فکر می کردند که یشم ها یکسان هستند اما بعد ها دریافتند که دو ماده ی معدنی شبیه به هم یعنی جیدیت و نفریت هر دو نوعی از یشم به حساب می آیند.باید اضافه کرد که برای تولید سنگ های قیمتی و کنده کاری شده جیدیت ماده ی بهتری است. در هنگام خرید خرید یشم باید بسیار دقت کنید. زیرا مواد معدنی شبیه به یشم در زیورآلات و جواهری استفاده می شود که به عنوان یشم در بازار عرضه می شود. اگر فکر می کنید که نمی توانید یشم اصل را تشخیص دهید باید از یک فروشگاه و یا مغازه معتبر خرید کنید.
حجرالدم :
سنگ حجرالدم شکل سبز تیره ی مات از خانواده کوارتز کلسدونی با خال های قرمز مشخص است. رنگ سبز به دلیل وجود ذرات کلوراید و یا هورن بلند در درون آن به وجود می آید و همچنین رنگ قرمز موجود در سطح آن نیز به دلیل حضور اکسید آهن می باشد. از آنجا که رنگ تا حدودی متغیر است برخی از نمونه های حجرالدم دارای لکه های قرمز بسیار کم و یا هیچ لکه ای نیستند.
حجرالدم نیز با نام دیگر هلیوتروپ به معنی آفتاب گرا نیز شناخته شده است، این نام برگرفته از دو واژه هلیو و تروپوس در زبان یونانی است که به معنای برگشت سمت خورشید است. شاید رنگ آن یادآور گیاهان گل افتاب گردان است که به اصطلاح به سمت خورشید می چرخند. نام حجرالدم به طور آشکار از ظاهر قطرات قرمز شبیه به خون گرفته شده است.
مسیحیان اهمیت ویژه ای برای حجر الدم قائلند. با توجه به افسانه ی مسیحیت، هنگامی که عیسی مسیح مصلوب گردید، خون بدن او از پایش بر روی سنگ یشمی چکید و این آغاز به وجود آمدن سنگ حجر الدم بود. این سنگ به طور گسترده ای در مجسمه ها به نمادی از شلاق زنی و شهادت تبدیل و در یک زمان به عنوان ” سنگ شهید ” شناخته شد.
همچنین برخی از اسطوره های گوهرشناسی مرتبط با حجرالدم وجود دارد. در تجارت گوهر، یشم خونی گاهی اوقات به اصطلاح برای اشاره به حجرالدم استفاده می گردد. بسیاری از منابع معتبر ظاهرا توصیف حجرالدم را به عنوان شکلی از یشم سبز و یا به عنوان یشم قرمز می نامند. اما با توجه به منابع معتبری همانند کتاب سنگ های قیمتی جهان اثر شومان ، حجرالدم یک یشم نیست.
حجرالدم سنگ اصلی ماه تولد برای متولدین مارس (اسفند) بوده که مدتی بعد جای آن را سنگ آکوامارین گرفت. بااین حال، حجرالدم هنوز به عنوان گوهر نجوم برای برج حمل در نظر گرفته می شود. شما اغلب برش حجرالدم را به شکل کابوشن و مهره پیدا خواهید کرد. همچنین آن را نیز به طور سنتی برای نشان استفاده می کردند.
بزرگترین ذخایر حجرالدم در کشور هندوستان می باشد. این گوهر همچنین در استرالیا، ماداگاسکار، برزیل، چین و ایالات متحده نیز به چشم می خورد. نمونه های زیبا از حجرالدم را به سختی می توان امروزه در بازار پیدا کرد. برخی بر این باورند که علت کمبود آن به این دلیل است که حجرالدم پودری است که به عنوان یک دارو در هند استفاده می شود.
درست مانند سایر سنگ ها که خواص فراوانی دارند، با توجه به نام و ظاهر آن، حجرالدم گوهری است که از فرهنگ عامه نشأت گرفته است. زمانی تصور می شد که این سنگ قادر به متوقف کردن خونریزی و برای از بین بردن درد معده، روده، تقویت اندام تصفیه و گردش خون است.
زبرجد:
یکی دیگر از سنگ های زینتی سبز رنگ، زبرجد است. ممکن است اسم این سنگ را کمتر شنیده باشید. معمولا رنگ این سنگ زرد مایل به سبز روشن است. سنگ زبرجد سنگ ماه تولد اوت است و می تواند در محبوبیت افراد تاثیر بگذارد. معمولا این سنگ ها از جریان سنگ آهک و دولومیت و بازالت تولید می شود.ذخایر سنگ آهک و یا دولومیت معمولاً در کشور پاکستان و میانمار وجود دارد. شهاب سنگ های پالازیک هم دارای سنگ های زبرجد هستند و می‌توان گفت که معدود سنگ های زینتی زبرجد روی زمین هستند. این سنگ ها معمولاً کوچک و بسیار گران می باشند.
یشم
یشم نامی برای یک سنگ با ارزش و بسیار با دوام و زیبا است. در حالی که بیشتر مردم بر این باورند که یشم فقط از چین استخراج می شود اما در سایر نقاط جهان نیز یافت شده است و هزاران سال است از آن به عنوان یک گوهر نایاب و سنگ زینتی استفاده شده است.
تا دهه 1860، كانی شناسان بر این عقیده هستند که همه یشم ها یكسان هستند. امارفته رفته دریافتند که دو ماده معدنی با خواص شبیه بهم ، یعنی جیدیت و نفریت ، هر دو نوعی از یشم به حساب می آیند. با وجود این ، هنرمندان چینی ، که هر روز با سنگ کار می کنند ، می دانند که جیدیت ماده بهتری برای تولید سنگهای قیمتی و کنده کاری است.
توجه به این نکته ضروری است که در هنگام خرید سنگ یشم باید نهایت توجه خود را به کار ببرید زیرا ممکن است کانی های دیگری را به جای سنگ یشم خریداری کنید. سنگ یشم در تولید جواهرات و وسایل زینتی کاربرد فراوانی دارد و تحت عنوان یشم در بازار به فروش می رسد.اگر خودتان تخصص بالایی در تشخیص سنگ یشم از سایر کانی ها را ندارید و نمی توانید این مواد را تشخیص دهید، حتما باید در هنگام خرید با یک متخصص مشورت کنید و یا از فروشگاه و فروشنده معتبر خرید کنید.
تسواریت:
مردم نام این سنگ را نشنیده اند و آن را گارنت سبز می دانند. سنگ تسواریت بسیار زیباست و شفافیت خاصی دارد. اگر بخواهیم سنگی را در جواهر به کار بگیریم که شفافیت و وضوح بهتری داشته باشد این سنگ گزینه بسیار مناسبی است. این سنگ نسبت به زمرد گران قیمت از شفافیت و وضوح بالاتری برخوردار است.
نام این سنگ از پارک ملی در کنیا برگزیده شده است.این سنگ جایگزین مناسبی برای زمرد است. تسواریت نسبت به زمرد نرم تر است اما وضوح بالاتری دارد. به دلیل مقاومت و سختی که دارد می‌تواند در هر جواهری مورد استفاده قرار بگیرد. قیمت این سنگ از زمرد بسیار ارزان تر است.
مالاکیت:
این سنگ از هزاران سال پیش به عنوان سنگ قیمتی و زینتی استفاده میشود و در بین مردم بسیار محبوب بود. رنگ سبز و نوارهای روشن آن باعث شده است که جذابیت و زیبایی خاصی به این سنگ بدهد. رنگ رنگ سبز این سنگ از بین نمی رود، به همین دلیل است که سال‌های سال از مالاکیت پودری به عنوان موادی در رنگ آمیزی استفاده می کردند.
نکته ی حائز اهمیت درباره این سنگ این است که در جواهری از محبوبیت خاصی برخوردار است اما استفاده از آن محدودیت دارد. زیرا سنگی بسیار شکننده است و سختی آن تنها ۳/۵ تا ۴ است. بهتر است این سنگ را در انگشتر، دستبند و یا سایر زیورآلات که ممکن است در معرض ضربه قرار بگیرد استفاده نکنیم. بهترین گزینه برای استفاده از سنگ مالاکیت در سنجاق، آویز و گوشواره است.
پریدوت، سبز رنگ زیبا
این سنگ اسرار آمیز توسط مصریان باستان کشف شده است و مصریان باستان پریدوت را در جزیره Zabargad که منبع بسیاری از پریدوت های بزرگ و خوب در موزه های جهان است؛ دریای سرخ استخراج کردند. مصریان این سنگ را “گوهر خورشید” نامیدند. امروز این سنگ گرانبها هنوز هم بخاطر رنگ سبز مایل به زرد آرامبخش و سابقه طولانی اش گرانبها شمرده می شود. گوهرهای بزرگی که پر رنگ هستند و سنگ های کوچکتر جذاب، برای استفاده در جواهرات، در هر قیمتی می توانند در دسترس می باشند.
معدنچیان پریدوت را در برخی از جریان های گدازه در ایالات متحده، چین و ویتنام به شکل کلوخ های ناهموار (تخته سنگ های گرد با بلورهای پریدوت در داخل خود) و البته بسیار به ندرت، به شکل بلورهای بزرگ در انواع خاصی از سنگ های مذاب جامد می یابند. منابع گونه دوم شامل فنلاند، پاکستان، میانمار، و جزیره Zabargad هستند.
زمین شناسان بر این عقیده هستند که هر دو نوع این رسوبات مربوط به گسترش کف دریاست و هنگامی رخ می دهد که پوسته زمین منشعب شده و سنگ ها از گوشته آن به سطح، فشرده می شوند. گاهی اوقات – به عنوان مثال در میانمار – این سنگ ها ممکن است دگرگون شوند، تغییر شکل یابند، و با جنبش های بعدی زمین به رشته کوه ها بپیوندند. به هر حال می توان اینطور ادعا کرد که روند تشکیل سنگ پرودوت نیز مانند ظاهر آن بسیار باشکوه است.
دیوپساید:
سنگ دیوپساید قیمتی ارزان دارد و نسبت به سنگ های دیگر بیشتر در جواهری دیده می شود. نگاه اول شاید تصور کنید که این سنگ زمرد است اما به دلیل شکنندگی که دارد بیشتر در سنجاق و گوشواره استفاده میشود و برای حلقه یا دستبند گزینه ی مناسبی نیست.
تورمالین:
یکی دیگر از سنگ های سبز رنگ قیمتی تورمالین است. این سنگ در طیف های مختلفی از رنگ سبز وجود دارد. سختی این سنگ بین هفت و هفت و نیم است. تورمالین کروم رنگی شبیه به سنگ زمرد دارد. معمولاً این سنگ در برش های تخم مرغی و بیضی قرار دارد اما امروزه برش ها و شکل های مختلف دیگری از این سنگ نیز در بازار وجود دارد.
یکی از ویژگی های مهم و خوب سنگ های زینتی سبز رنگ این است که از نظر زیبایی می‌توانند با انواع فلزات هماهنگی داشته باشند.یکی دیگر از سنگهای زینتی سبز رنگ سنگ عقیق است. سنگ عقیق به دلیل رنگ و خواص فوق العاده ای که دارد برای استفاده درموارد نگین انگشتر های زنانه، مردانه و گردنبند بسیار مناسب است.
سنگ تورمالین اولین بار در آفریقا مورد توجه بومیان قرار گرفت و سپس به مناطق دیگر صادر گردید و دیگر معادن آن، در سریلانکا و برزیل هم یافت شد. در ایران، استان سیستان و بلوچستان دارای معان این سنگ می باشد. تورمالین جزء سنگهای قیمتی است و رنگ‌های سبز، صورتی و آبی آن، در ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سنگ عقیق زیبا و گران قیمت ویژگی های خاص و ویژه ای دارد. یکی از ویژگی‌های این سنگ این است که وقتی در برابر نور خورشید و گرما قرار می گیرد رنگ آن تغییر می کند و زمانی که در برابر رطوبت قرار بگیرد و سرد شود به رنگ اولیه ی خود باز می گردد. رنگ آمیزی که نگین و یا سنگ عقیق دارد را نمی توان با هیچ کدام از سنگ های زینتی دیگر مقایسه کرد.
گارنت سبز
گارنت سبز با نام دیگر دمانتوئید تا سال ها تنها در کشور روسیه استخراج می شده است و همانطور که انتظار می رود، اولین بار سنگ زینتی گارنت در روسیه کشف شد. اما بعدها ایران هم به عنوان یکی از استخراج کنندگان این سنگ گرانبها شناخته شد. با وجود این که این سنگ به رنگ های متفاوتی یافت می شود اما به جرات می توان گفت با ارزش ترین و گران بهاترین سنگ های گارنت به رنگ سبز هستند.
البته رنگ های سبز هم به دو رنگ تیره و روشن وجود دارند که رنگ سبز تیره از ارزش بالاتری نسبت به گارنت های سبز روشن برخوردار هست. این سنگ کمیاب به صورت اندک در کشورهای آمریکا، آلمان، ایتالیا، زئیر و سوئیس پیدا میشه. رنگ سبز تنها رنگ سنگ گارنت نیست. رنگ های قرمز، قهوه‌ای و نارنجی هم دیگر رنگ های سنگ گارنت هستند اما اصلی ترین رنگِ این سنگ همان رنگ سبز است.
در ایران هم شهرهای کرمان، کردستان، تکاب، شاهین دژ و زاهدان از استخراج کنندگان این سنگ به حساب می آیند. با این حال سنگ گارنت که در کرمان استخراج می شود طرفداران زیادی دارد و از اهمیت بالایی در سطح جهانی برخوردار است. گارنت سبز باغ برج کرمان بعد از فیروزه نیشابور یکی از معروف‌ترین سنگهای جهان است هر چند در داخل ایران کمتر شناخته شده می باشد.
بعد از گارنت کرمان، گارنت نیجریه جزو گرانبها ترین گارنت ها در دنیا محسوب میشود. این کانی بعد از خریداری به خارج از کشور ارسال میشه و بعد از تراش به عنوان نوعی زمرد به فروش میرسه، جالب است بدانید که درخشندگی و جلای این سنگ از دیگر گوهرهای گرانبها مثل یاقوت، زمرد، الماس و پریدوت خیلی بهتر و قوی‌تر است.
یاقوت (Ruby)
یکی از پرطرفدارترین سنگ ها در جهان است که رنگ سرخ آن، در میان پادشاهان بسیار محبوب بوده است. این سنگ از ترکیب اکسید آلومینیوم و اتم اکسیژن ساخته شده است. ترکیب کروم، باعث سرخی و سولفات سدیم باعث سبزی یاقوت میشود. بیشترین یاقوت ها در آسیا در مناطق جنوب مرکزی یافت میشود.
چه مواردی در ارزش‌گذاری سنگ های زینتی تاثیر می گذارد؟
- سایز سنگ: هرچه سنگ بزرگ تر باشد ارزش آن بیشتر و گران تر است.
- رنگ سنگ: رنگ سنگ هر چه غلیظ تر باشد، بهتر است و کیفیت بالاتری دارد. میزان شفافیت یک سنگ هم می‌تواند درصد ناخالصی این سنگ را نشان دهد، همچنین ملیت یک سنگ هم می‌تواند در قیمت گذاری ان تاثیر داشته باشد.
- انواع تراش: دو نوع تراش وجود دارد سنتی و صنعتی. طبیعیست سنگهایی که با دست تراش می خورند از ارزش بالاتری برخوردار هستند. معمولاً به دلیل حساسیت و ظرافت سنگ ها آن ها را با دستگاه برش می دهند.
در هنگام خرید هر یک از سنگهای زینتی باید نکاتی را رعایت کنید.
مهمترین عامل در خرید و یا فروش سنگ زمرد گرید است. گرید به میزان شفافیت سنگ بستگی دارد. سنگ زمرد سنگی است که بیشتر توسط خانم ها خریداری می شود و با طلا مورد استفاده قرار می‌گیرد به همین دلیل از قیمت بالایی برخوردار است.زمرد را نباید در مقابل حرارت نگه دارید، زیرا توسط گرما ترک می خورد. باید از سنگ زمرد بسیار خوب نگهداری شود. زیرا سنگی بسیار شکننده است و شستشوی زیاد این سنگ می تواند باعث شود که زمرد شفافیت خود را از دست بدهد.
برای این که زمرد شفافیت خود را دوباره به دست آورد باید در مقابل نور خورشید قرار بگیرد. مهمترین عامل در خرید و فروش سنگ عقیق رنگ ان است. با اتش نمی سوزد و روی شیشه خط نمی اندازد. اگر با شی تیز روی نگین عقیق بکشید تاثیری بر این سنگ ندارد. سنگ عقیق در برابر نور اشکالی مانند کندو یا حباب نمایان می کند. بهترین نوع عقیق، عقیق یمنی می باشد.نگهداری از عقیق بسیار ساده است. فقط کافیست آن را با آب شستشو کنید و برای اینکه تقویت شود در برابر نور آفتاب قرار دهید.
طریقه ی نگهداری سنگ یشم به این صورت است که باید ان را ماهی دوبار در آب بشویید. بهتر است که این سنگ را از دیگر زیورآلات خود جدا کنید تا خط و خشی بر روی آن نیفتد. توصیه ی ما به شما این است که این سنگ را در یک پارچه تمیز و نرم بپیچید و در جای جواهری پارچه ای نگهداری کنید.
آیا خواص سنگ ها واقعیت دارد؟
به طور کلی در مورد خواص سنگ های زینتی دو مبحث وجود دارد، یکی روایی و دیگری روانشناسی. که باید گفت هر دو نوع حقیقت دارد. از خواص روایی عقیق می توان به دفع بلا اشاره کرد. در حالی که خواص زمرد زیاد شدن رزق و روزی می باشد.
سخن پایانی
سنگهای جواهر قیمتی و سنگهای جواهر نیمه قیمتی اصطلاحاتی هستند که در اواسط دهه ۱۸۰۰ برای توصیف انواع سنگهای جواهر ایجاد شد و صرفاً سنگ‌ها را بر اساس نادر بودن آنها طبقه بندی می‌کند.سنگهایی که به وفور یافت می‌شوند را «سنگهای نیمه قیمتی» می‌نامند و سنگهایی که نادر و کمیاب هستند به عنوان سنگهای جواهر قیمتی و گرانبها که ارزش بیشتری دارند طبقه بندی می‌کنند.به همین علت، سنگهای جواهر الماس، یاقوت سرخ، یاقوت کبود و زمرد در خانواده سنگهای قیمتی طبقه‌بندی شده‌اند. تمام سنگهای دیگر در رده سنگهای نیمه قیمتی جای می گیرند.
