چگونه به یک تحلیلگر سهام تبدیل شویم؟

مهندس مهدی جوکار

معمولاً کسی از ما نمی‎خواهد که پزشک، وکیل یا حقوقدان خود شویم، پس چرا گاهی به ما پیشنهاد می‎شود که تحلیلگر بازار بورس و سهام شویم؟ پاسخ به این سوأل ساده است، همان طور که برخی از افراد آشپزی را یاد می‎گیرند چون به آن علاقه دارند، ممکن است افرادی مانند «وارن بافت» هم پیدا شوند که از پروسه‎های سرمایه گذاری لذت می‎برد.
بنابراین، اگر شما یک سرمایه گذار هستید و دوست دارید از همه لحاظ روی پای خود بایستید، باید به یک تحلیلگر سهام هم تبدیل شوید. با وجود تحلیگرانی که متأسفانه اعتبار و دانش چندانی ندارند، به نظر می‎رسد بهتر است خودتان اصول اولیه را بیاموزید و به خود متکی باشید. اگر علاقه مند به کسب اطلاعات و دانش در این حوزه هستید، مقاله زیر را بخواهید.

تجزیه و تحلیل سهام یک پروسه است.

شما به عنوان یک سرمایه گذار، چه به دنبال رشد سهام باشید و چه در پی میزان ارزش آن، اولین گام برای تحلیلگر شدن این است که ذهن خود را به گونه‎ای پرورش دهید که جستجوگر و کنجکاو باشد. اول از همه باید متوجه شوید که چه چیزی را چه زمانی و به چه قیمتی بخرید یا بفروشید. تحلیلگران معمولاً بر یک صنعت یا بخش خاص تمرکز می‎کنند و روی شرکت‎های منتخب آن حوزه خاص فعالیت می‎کنند. در واقع هدف یک تحلیلگر این است که در مورد مسائل داخلی یک شرکت، بررسی دقیق و همه جانبه‎ای را به عمل بیاورد. هم چنین برای کشف بهتر حقایق، تحلیلگران مسائل مربوط به تأمین کنندگان، مشتریان و رقبای شرکت را بررسی می‎کنند. برخی از تحلیلگران حتی از شرکت مذکور بازدید می‎کنند و با مدیریت آن ارتباط برقرار می‎کنند تا اخبار و اطلاعات دست اول از کارهای شرکت به دست آورند و به تدریج و با وصل کردن نقاط روشن به هم، می‎توانند به تصویر حقیقی و کلی شرکت دست پیدا کنند.
قبل از انجام هر گونه سرمایه گذاری، باید تحقیقات خود را کامل کنید.  همیشه بهتر است تحقیقات متعددی را در همان صنعت انجام دهید تا به یک تحقیق تطبیقی و مقایسه‎ای دست پیدا کنید. در این پروسه معمولاً دستیابی به اطلاعات دشوار نیست و بزرگترین محدودیت برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر سهام، زمان است. در اغلب موارد سرمایه گذاران خرده پا که در زمینه‎های مختلف فعالیت می‎کنند، نمی‎توانند تحلیلگران حرفه ای بازار سهام شوند. با این حال، شما می‎توانید با تجزیه و تحلیل یک یا دو شرکت کار خود را آغاز کنید. این کار به شما درک بهتری از فرآیند تجزیه و تحلیل می‎دهد و شما می‎توانید پس از گذشت مدتی و کسب تجربه در این زمینه، به تجزیه و تحلیل بازار بورس بپردازید.

از کجا شروع کنیم؟

بررسی در گزارشاتی که تحلیلگران ارائه کرده‎اند، بهترین راه برای این است که شما هم کار تحلیل خود را آغاز کنید. به این صورت نیمی از راه را رفته‎اید و در زمان صرفه جویی کرده‎اید.
البته شما مجبور نیستید کورکورانه به توصیه‎های خرید یا فروش تحلیلگران عمل کنید، اما می‎توانید این گزارشات را بخوانید تا یک تصویر کلی از شرکت، نقاط قوت و ضعف آن، رقبای اصلی شرکت و چشم انداز آن را به دست آورید. معمولاً در گزارشات تحلیلگران، اطلاعات زیادی وجود دارد و خواندن گزارشات تحلیلگران مختلف به طور همزمان به شما در شناسایی سر نخ‎ها کمک می‎کند. نظرات تحلیلگران ممکن است متفاوت باشد، اما حقایق یکسانی در تمام گزارشات به چشم می‎خورد.
علاوه بر این، شما می‎توانید نگاهی دقیق‎تر به پیش بینی‎های مختلف تحلیلگران درباره میزان سود سهام بیندازید. تحلیلگران مختلف ممکن است قیمت‎های متفاوتی را برای یک سهام خاص تخمین بزنند به همین دلیل باید در هنگام مطالعه گزارشات تحلیلی به دنبال دلایل آن‎ها باشید.

چه چیزی را تجزیه و تحلیل کنیم؟

برای رسیدن به یک نتیجه قابل اعتماد در مورد سهام، باید مراحل مختلف تجزیه و تحلیل سهام را درک کنید. برخی از تحلیلگران از یک استراتژی بالا به پایین پیروی می‎کنند، به این معنی که در ابتدا شروع به تجزیه و تحلیل یک صنعت خاص می‎کنند و بعد در حیطه همان صنعت یک شرکت موفق را انتخاب کرده و تجزیه و تحلیل می‎کنند، حال آن که برخی دیگر از تحلیلگران از یک رویکرد پایین به بالا تبعیت می‎کنند، به بیانی دیگر آن‎ها تجزیه و تحلیل یک شرکت خاص را انجام می‎دهند و بعد درباره زمینه فعالیت شرکت شروع به تحقیق می‎کنند.
شما می‎توانید از هر کدام از این دو استراتژی که برایتان راحت‎تر است، استفاده کنید اما کل فرآیند باید حتماً انجام شود. هر فرآیند تجزیه و تحلیل سهام، مراحل زیر را شامل می‎شود.

تجزیه و تحلیل صنعت

تقریباً برای تمام صنایع، منابع اطلاعات جامع و کافی در دسترس همگان است. در اغلب موارد گزارش سالانه یک شرکت به اندازه کافی اطلاعات مفید درباره صنعت مورد نظر و چشم انداز رشد آتی آن، ارائه می‎دهد. هم چنین گزارشات سالانه درباره رقبای خرد و کلان در همان صنعت خاص اطلاعات سودمندی را در دسترس قرار می‎دهند. وقتی گزارشالات سالانه دو یا سه شرکت را به طور هم زمان مورد مطالعه و بررسی قرار می‎دهید، طبعاً تصویر واضح‎تری از آن صنعت خواهید داشت. شما هم چنین می‎توانید اشتراک مجلات تجاری و وب سایت‎هایی را که به یک صنعت خاص می‎پردازند، خریداری کنید تا از آخرین اخبار و رویدادهای صنعت مورد نظر آگاه شوید.

تحلیل مدل کسب و کار شرکت‎ها

برای ارائه یک تحلیل مناسب‎تر، باید بر نقاط قدرت و ضعف یک شرکت تمرکز کنید. اصلاً بعید نیست که یک شرکت قوی در یک حوزه ضعیف مشغول کسب و کار باشد یا برعکس، یک شرکت ضعیف و ناتوان در یک حوزه صنعتی فعال و پرقدرت کار کند. نقاط قوت یک شرکت اغلب در مواردی مانند هویت منحصر به فرد نام تجاری شرکت، محصولات، مشتریان و تأمین کنندگان آن منعکس می‎شود. شما می‎توانید از طریق مطالعه گزارش سالانه یک شرکت، مجلات تجاری و وب سایت‎ها در مورد مدل کسب و کار یک شرکت اطلاعات لازم را به دست آورید.

قدرت مالی

چه شما دوست داشته باشید یا خیر، درک قدرت مالی یک شرکت، مهم‎ترین گام برای تجزیه و تحلیل سهام آن شرکت است. به بیانی دیگر بدون برخورداری از یک درک مالی جامع، نمی‎توانید مانند یک تحلیلگر فکر کنید. در همین راستا شما باید بتوانید ترازنامه یک شرکت، صورت درآمد و صورت جریان نقدی آن شرکت را درک کنید. در اغلب موارد اعداد و ارقامی که در صورت‎های مالی یک شرکت هستند، بیشتر از کلمات پر زرق و برق موجود در گزارشات سالیانه می‎توانند به شما کمک کنند، بنابراین اگر میانه خوبی با اعداد و ارقام ندارید و با این حال می‎خواهید بازار سهام را تجزیه و تحلیل کنید، وقت آن رسیده است که کمی به مهارت‎های خود در این زمان بیفزایید.

کیفیت مدیریت

کیفیت مدیریت نیز یک عامل حیاتی برای یک تحلیلگر سهام است. اغلب گفته می‎شود که هیچ شرکت خوب یا بدی وجود ندارد و تنها مدیران خوب یا بد وجود دارند. مدیران کلیدی مسئول آینده شرکت هستند. شما می‎توانید مدیریت شرکت و کیفیت هیئت مدیره را با انجام برخی تحقیقات آنلاین ارزیابی کنید. معمولاً در اینترنت درباره شرکت‎های سهامی عام، اطلاعات زیادی یافت می‎شود.

تجزیه و تحلیل رشد

قیمت سهام، بر اساس میزان سود مشخص می‎شود، بنابراین برای اینکه بفهمید قیمت سهام در آینده سیر نزولی دارد یا صعودی، اول باید متوجه شوید که در آینده سود سهام افزایش خواهد یافت یا کاهش می‎یابد. متأسفانه هیچ فرمول وجود ندارد که بتواند بگوید میزان سود در آینده به چه میزان خواهد بود. تحلیلگران برآوردهای خود را با تجزیه و تحلیل ارقام گذشته حاصل از رشد میزان فروش و حاشیه سود و چگونگی روند سودآوری در یک صنعت خاص، انجام می‎دهند. این روش در واقع آنچه درگذشته اتفاق افتاده را به آنچه انتظار می‎رود در آینده رخ دهد متصل می‎کند. پیش بینی صحیح میزان سود در آینده بهترین معیار برای سنجش قابلیت تجزیه و تحلیل شماست زیرا این موضوع نشان دهنده میزان درک شما از صنایع و شرکت‎های مختلف است.

ارزیابی‎ها

هنگامی که میزان سودآوری یک شرکت در آینده را درک کردید، گام بعدی این است که در مورد ارزش یک شرکت بدانید. ارزش سهام شرکت شما چقدر است؟ تحلیلگران باید بدانند که چه میزان از قیمت بازار فعلی سهام در مقایسه با ارزش شرکت قابل توجیه است. در این زمینه هیچ ارزیابی دقیقی وجود ندارد و تحلیلگران مختلف از پارامترهای متفاوتی استفاده می‎کنند. سرمایه گذاران ارزش به ارزش ذاتی نگاه می‎کنند در حالی که سرمایه‎ گذاران رشد به پتانسیل درآمد نگاه می‎کنند. یک شرکت که با نسبت P/E بالاتری سهام خود را می‎فروشد باید رشد بیشتری داشته باشد تا قیمت فعلی آن برای سرمایه گذاران رشد توجیه شود.

قیمت هدف

آخرین گام برای اینکه یک تحلیلگر تمام عیار شوید، تعیین قیمت هدف است. هنگامی که شما با راه‎های مختلفی برای پیش بینی سود در آینده آشنا شدید، حال می‎توانید با ضرب سود تخمینی در هر سهم (EPS) با نسبت P/E کم یا زیاد، قیمت هدف بالا و پایین را محاسبه کنید. هنگامی که قیمت هدف را می‎دانید، می‎توانید از آن برای رسیدن به مقصد خود استفاده کنید.

سخن پایانی

هدف نهایی هر سرمایه گذار این است که به سود سرشاری دست پیدا کند اما این دلیل نمی‎شود که فکر کنیم هر سرمایه گذار یا تحلیلگری بلدند کار خود را خوب انجام دهند. هیچ گاه کورکورانه به توصیه‎های تحلیلگران عمل نکنید و حتماً قبل از انجام هر اقدامی خودتان هم تحقیق کنید. مسلماً همه نمی‎توانند یک متخصص در امور سرمایه گذاری باشند اما هر گاه صحبت از خرید سهام به میان می‎آید، شما می‎توانید مهارت‎های تحلیلی خود را بهبود ببخشید.

منبع: ارگ تجارت